Wypełnij ankietę

Dowiedz się więcej


Przejdź do ankiety

Kroki ku lepszemu życiu z chorobą Leśniowskiego-Crohna

Przestrzeń wsparcia, edukacji i wymiany doświadczeń dla osób zmagających się z chorobą Leśniowskiego-Crohna.

CZYM JEST CHOROBA LEŚNIOWSKIEGO- CROHNA?

Choroba Leśniowskiego-Crohna to przewlekła, autoimmunologiczna choroba zapalna zaliczana do nieswoistych zapaleń jelit (NZJ).


Może obejmować każdy odcinek przewodu pokarmowego – od jamy ustnej aż po odbyt. Charakteryzuje się stanem zapalnym obejmującym całą grubość ściany jelita, co odróżnia ją od wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Przyczyna choroby nie jest w pełni znana, jednak jej rozwój wiązany jest z czynnikami genetycznymi, środowiskowymi i immunologicznymi.


Przebieg choroby ma charakter naprzemienny – z okresami zaostrzeń i remisji. Podczas zaostrzeń objawy są intensywne, natomiast w remisji mogą całkowicie ustępować. W ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowań na całym świecie.


Mimo dostępnych metod leczenia, codzienne życie chorego w dużej mierze zależy od przebiegu choroby. Odpowiednia terapia i stała opieka medyczna mogą znacząco poprawić jakość życia, redukując objawy i poprawiając komfort funkcjonowania. Stopień trudności, z jakimi mierzy się pacjent, zależy od lokalizacji i nasilenia zmian zapalnych. Choroba może prowadzić do powikłań, takich jak przetoki, zwężenia jelit, ropnie czy niedożywienie.

Więcej o chorobie

Nasilenie dolegliwości może się zmieniać w czasie – od okresów remisji (ustąpienia objawów) po zaostrzenia, w których symptomy znacząco wpływają na codzienne funkcjonowanie.
Jak choroba wpływa na jakość życia?
Choroba Leśniowskiego - Crohna może dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego – od jamy ustnej po odbyt. Objawy mogą się różnić u poszczególnych pacjentów, jednak do najczęstszych należą:
  • Przewlekła biegunka
  • Krwawienie z odbytu
  • Podwyższona temperatura ciała
  • Zmiany okołoodbytnicze
  • Nudności, wymioty
  • Nagła potrzeba wypróżnienia
  • Skurcze i bóle brzucha
  • Uczucie niepełnego wypróżnienia
  • Uczucie zaparcia, które mogą prowadzić do częściowej lub całkowitej niedrożności jelit.

Nasilenie dolegliwości może się zmieniać w czasie – od okresów remisji (ustąpienia objawów) po zaostrzenia, w których symptomy znacząco wpływają na codzienne funkcjonowanie.
Jak choroba wpływa na jakość życia?
Choroba Leśniowskiego-Crohna znacząco wpływa na codzienne życie pacjentów, zarówno pod względem fizycznym, jak i emocjonalnym. Przewlekłe objawy, takie jak bóle brzucha, biegunki, zmęczenie oraz trudności w utrzymaniu odpowiedniej diety, mogą prowadzić do poczucia ograniczenia i stresu. Nieprzewidywalność zaostrzeń choroby sprawia, że pacjenci często muszą rezygnować z aktywności zawodowych i towarzyskich, co może prowadzić do izolacji. Holistyczne podejście, które obejmuje leczenie farmakologiczne, wsparcie emocjonalne i odpowiednią dietę, jest kluczowe, by poprawić jakość życia pacjentów i pomóc im w lepszym radzeniu sobie z codziennymi wyzwaniami choroby.
Chociaż choroba Leśniowskiego-Crohna dotyczy głównie przewodu pokarmowego, może również wpływać na ogólny stan zdrowia i prowadzić do poważniejszych problemów. Do najczęstszych objawów ogólnoustrojowych należą:
  • Utrata apetytu
  • Spadek masy ciała, niedożywienie
  • Przewlekłe zmęczenie i niski poziom energii
  • Opóźniony wzrost i rozwój u dzieci

W cięższych przypadkach choroba może powodować powikłania, takie jak:
  • Pęknięcia (szczeliny odbytu) – rozdarcia błony śluzowej odbytu, które mogą powodować ból i krwawienie, zwłaszcza podczas wypróżnień.
  • Przetoki – stan zapalny może prowadzić do powstania nieprawidłowych połączeń (kanałów) między jelitem a innymi narządami, takimi jak kanał odbytu, pęcherz, pochwa, skóra lub inne części jelita. Przetoki, szczególnie w okolicy odbytu, wymagają natychmiastowej interwencji medycznej.
  • Zwężenie jelita (stenoza) – przewlekły stan zapalny może prowadzić do zwężenia światła jelita, co utrudnia pasaż treści pokarmowej i może powodować poważne dolegliwości, takie jak bóle, wzdęcia czy niedrożność jelit.
  • Ropnie – mogą powstawać w wyniku infekcji spowodowanej stanem zapalnym, prowadząc do nagromadzenia ropy, co może wymagać interwencji chirurgicznej.
  • Niedobory żywieniowe – długotrwały stan zapalny może prowadzić do problemów z wchłanianiem składników odżywczych, co prowadzi do anemii, niedoboru witamin (np. witaminy D, B12) i innych problemów zdrowotnych.

Chociaż choroba Leśniowskiego-Crohna dotyczy głównie przewodu pokarmowego, może również wpływać na ogólny stan zdrowia i prowadzić do poważniejszych problemów. Do najczęstszych objawów ogólnoustrojowych należą:
Odpowiednia dieta ma istotny wpływ na przebieg choroby, ponieważ może zarówno łagodzić, jak i nasilać dolegliwości, takie jak bóle brzucha, biegunki, wzdęcia czy przelewanie się treści pokarmowej. Może także zapobiegać pozajelitowym powikłaniom, takim jak kamica nerkowa i żółciowa, osteopenia, osteoporoza czy niedokrwistość.

Nie istnieje jedna idealna dieta odpowiednia dla wszystkich chorych. Jej dobór zależy od ciężkości przebiegu choroby, lokalizacji zmian oraz indywidualnych uwarunkowań pacjenta. Kluczowe jest obserwowanie reakcji organizmu na poszczególne składniki pokarmowe i eliminowanie tych, które wywołują niepożądane objawy.

Celem właściwie dobranej diety jest ochrona jelita objętego stanem zapalnym, łagodzenie objawów, uzupełnianie niedoborów składników odżywczych oraz wspomaganie przejścia z fazy zaostrzenia do remisji i utrzymania jej jak najdłużej.

W okresie remisji dieta powinna być zbliżona do tej zalecanej dla osób zdrowych, jednak należy unikać lub spożywać z ostrożnością produkty które mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Warto pamiętać, że niektóre pokarmy mogą wywoływać niekorzystne objawy, szczególnie u osób chorych i wrażliwych.

Zaleca się:

  • Gotowanie w wodzie lub na parze
  • Przecieranie, miksowanie i rozdrabnianie
  • Spulchnianie potraw, np. przez dodawanie ubitych białek jaj lub namoczonej bułki
  • Pieczenie w folii aluminiowej lub pergaminie
  • Dodawanie do potraw tłuszczu dopiero po ich przyrządzeniu

Nie zaleca się:

  • Duszenia z obsmażaniem
  • Pieczenia tradycyjnego
  • Smażenia
  • Zasmażek
  • Odgrzewania
  • Odsmażania

Produkty których należy unikać, szczególnie w okresie
zaostrzeń:

Pieczywo: ciemne, pełnoziarniste
Zboża i dodatki: grube kasze (gryczana, jęczmienna, pęczak), otręby, musli
Warzywa kapustne: biała i czerwona kapusta, kapusta kiszona, brukselka
Inne warzywa: kalafior, fasolka szparagowa, grzyby
Warzywa cebulowe: cebula, por, czosnek
Rośliny strączkowe (suche nasiona): bób, soja, soczewica, fasola, groch
Owoce: gruszki, śliwki, czereśnie, owoce suszone
Orzechy i nasiona: orzechy, migdały, mak
Sery pleśniowe
Surowe mięsa i ryby
Napoje: gazowane, alkoholowe, kawa
Jaja: smażone, gotowane na twardo, jajecznica

Dieta w chorobie Leśniowskiego - Crohna:

Dieta powinna być zawsze dostosowana indywidualnie. Choć istnieją ogólne zalecenia, każdy organizm reaguje inaczej – to, co jednej osobie służy, u innej może wywołać dolegliwości.
Prowadzenie dziennika żywieniowego oraz uważna obserwacja reakcji organizmu to klucz do skutecznego odżywiania.

Główne cele diety:
łagodzenie objawów choroby,
zmniejszenie ryzyka zaostrzeń,
zapobieganie niedoborom składników odżywczych,
wspomaganie gojenia i utrzymania prawidłowej masy ciała,
poprawa ogólnego komfortu życia.
Kategoria Zaostrzenie Remisja
Styl gotowania Gotowane, miksowane, delikatne termicznie Gotowanie/parowanie, pieczenie w folii
Błonnik Niska zawartość (produkty rozdrobnione, przecierane) Stopniowo zwiększana ilość, gł. rozpuszczalny błonnik
Tłuszcze Minimalna ilość, lekkostrawne źródła Tłuszcze dobrej jakości (oliwa, awokado), w umiarkowanych ilościach
Porcje i częstotliwość 5–6 małych posiłków 4–5 regularnych posiłków
Białko Łatwo przyswajalne (np. gotowany indyk, ryby) Różnorodne źródła – także roślinne (jeśli dobrze tolerowane)
Suplementacja Często konieczna W zależności od badań kontrolnych

Kluczowe wskazówki dietetyczne:

Regularność posiłków
Zaleca się spożywanie 5–6 niewielkich posiłków dziennie w regularnych odstępach czasu, co pozwala zmniejszyć obciążenie przewodu pokarmowego i ograniczyć ryzyko dolegliwości.
Dieta lekkostrawna
Należy unikać potraw smażonych, wzdymających oraz intensywnie przyprawionych. Ograniczeniu podlegają również mocna kawa i herbata.
Eliminacja produktów potencjalnie nasilających objawy
U części pacjentów objawy mogą nasilać: mleko i jego przetwory, jaja, pszenica, drożdże, pomidory, banany, kukurydza, a także wino.
Zwiększona wartość energetyczna diety
Z uwagi na podwyższone zapotrzebowanie energetyczne zaleca się spożycie 2500–3000 kcal dziennie.



Odpowiednia podaż białka
Dzienna ilość białka powinna wynosić 100–120 g, przy czym preferowane są produkty łatwostrawne, takie jak ryby, chude mięso i fermentowane produkty mleczne.




Ograniczenie spożycia tłuszczów
Tłuszcze powinny dostarczać ok. 20% energii (50–70 g dziennie). Zaleca się ich spożycie w surowej postaci lub w formie średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych (MCT) przy objawach nietolerancji.

liczby

1
mocne statystyki

mowią

1
twarde dowody

jak

1
mocne statystyki

jest

1k
twarde dowody
home-2-1

poczytaj sobie

home-2-1

poczytaj sobie

home-2-1

poczytaj sobie

Twarde info

fajny dropdown

One Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Quaerat, iste, architecto ullam tenetur quia nemo ratione tempora consectetur quos minus ut quo nulla ipsa aliquid molestias.

fajny dropdown

One Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Quaerat, iste, architecto ullam tenetur quia nemo ratione tempora consectetur quos minus ut quo nulla ipsa aliquid molestias.

fajny dropdown

One Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Quaerat, iste, architecto ullam tenetur quia nemo ratione tempora consectetur quos minus ut quo nulla ipsa aliquid molestias.

fajny dropdown

One Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Quaerat, iste, architecto ullam tenetur quia nemo ratione tempora consectetur quos minus ut quo nulla ipsa aliquid molestias.

zadaj pytanie